آلوده کردن آب در جنگ ها

تهیه و اقتباس : دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه

http://www.rs272.com/

در جنگهای نوین از هر سلاحی برای نابود کردن دشمن استفاده میگردد ساده لوحی است که تفکر عدم آلوده نمودن آبها توسط دشمنان را در زمان جنگ مد نظر قرار ندهیم و از سلامتی آبهای آشامیدنی افراد غافل شویم شکی نیست شکل جنگها در دنیای به اصطلاح متمدن امروزی عوض شده و چیزی به نام مردانگی در آنها وجود ندارد و آنچه مد نظر دشمن است نابودی انسانها با کمترین هزینه و با ساده ترین روش بدون گذاشتن هر گونه جای پایی است در این راستا دانستن علل آلودگی آبها و روشهای مقابله با آن بسیار مهم مینماید مقاله زیر از سایت بسیار خوب حفاظت و بهره برداری رودخانه ها و سواحل ایران استفاد شده است امید است مورد توجه دوستداران سایت نظامی قرار گیرد.

بررسی آلودگی آب از نظر عمومی بسیار حائز اهمیت است و لازم است چگونگی آلودگی آب از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گیرد.
1- مقایسه آلودگی و پاکیزگی آب:
آلودگی انحراف از پاکیزگی است وقتی موضوع آلودگی محیط زیست مطرح می شود، بیش از آنکه منظورمان انحراف از یک حالت پاکیزه باشد،منظور انحراف از یک حالت معمولی است. این ماده که به طور وسیعی در همه جا گسترده، حلال خوبی و به طور طبیعی هرگز به صورت کاملا خالص یافت نمی شود. حتی در غیرآلوده ترین نواحی جغرافیایی،آب باران شامل گازهای n2,co2.o2 محلول در آن است و همچنین گرد و غبار یا ذرات معلق در اتمسفر به صورت تعلیق در آب حل می شوند.
آب چشمه ها و آب های طبیعی سطحی معمولا شامل ترکیبات حل شده از فلزاتی نظیر Fe.Cd,Mg.Mn می باشند.
آب سخت شامل مقدار قابل توجهی از ترکیبات فلزات مربوط است. حتی آب های نوشیدنی هم از نظر شیمیایی خالص نیستند. با وجودی که ذرات جامد معلق از بین برده شده و باکتری های مضر نابود شده اند اما خیلی از مواد در محلول باقی مانده اند. در واقع آب به صورت کاملا خالص برای نوشیدن مطبوع نیست بلکه ناخالصی ها طعم آب را مشخص می نمایند.
لفظ خالص، به معنی حالتی از آب، که هیچ ماده ای با غلظت کافی برای آن که از مورد استفاده قرار گرفتن آب برای منظورهای طبیعی جلوگیری کند، وجود نداشته باشد.
استفاده طبیعی از آب عبارتند از:
1- زیبایی و تفریحی
2- ذخیره آب مصرفی عمومی مردم
3- محیط زیست آبی جانوران (ماهی ها)
4- کشاورزی
5- صنعت
هرماده و جسمی که مانع استفاده طبیعی از آب شود، به عنوان آلوده کننده آب تلقی می شود. مسئله آلودگی آب به صور مختلف و پیچیده ای ایجاد می شود، زیرا استفاده طبیعی از آب گوناگون است. آبی که برای بعضی استفاده های خاص مناسب است نباید آلوده باشد.
2- وسعت آلودگی آب:
انجمن حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا برآورد کرده که تقریبا یک سوم جریان آب جهان به طور مشخص آلوده و اصل حفظ کیفیت آب بر هم زده شده است. در این برآورد آلودگی به عنوان یک زیان مطرح شده که بر خواص شیمیایی و فیزیکی آب لطمه وارد می کند.
3- طبقه بندی آلوده کننده های آب
نشانه های آلودگی آب حتی با سطحی ترین توجه مشخص می شوند. برای مثال نوشیدن آب طعم بد می دهد، توده های علف های هرز آبی در حجم زیادی از آب رشد می کنند. آب کنار دریاها، اقیانوس ها، رودخانه ها و دریاچه ها بوی ناخوشایندی منتشر می سازند. منشا این مشکلات باید به منابع و انواع بسیاری از آلوده کننده ها نسبت داده شود. آلوده کننده های آب به 9 دسته طبقه بندی شده اند:
1- زباله های متقاضی اکسیژن
2- عوامل بیماری زا
3- مواد غذایی گیاهی
4- ترکیبات آلی سنتز شده (مصنوعی)
5- نفت
6- مواد شیمیایی معدنی و کانی ها
7- رسوبات
8- مواد رادیو اکتیو (پرتوزا)
9- گرما

1- زباله های متقاضی اکسیژن (اکسیژن خواه):
اکسیژن حل شده در هر نوع آبی لازمه زندگی برای اجتماع گیاهی و حیوانی می باشد و بقاء آنها بستگی به توانایی آب در نگهداری کمترین غلظت معین از این ماده حیاتی دارد.
آب زمانی به عنوان آلوده شده طبقه بندی می شود که غلظت Do (غلظت اکسیژن محلول) به زیر سطح مورد نیاز برای بقاء زیست طبیعی در آن بیاید.
بدیهی است که آلوده کننده های (فاضلاب تصفیه نشده شهری، مواد خارج شده از انبارها، فرایند پس مانده های غذایی) اگر اکسیژن محلول به طول کامل و به سرعت تخلیه شود باید دارای غلظت بالایی در آب باشند. این مسئله به خصوص برای قسمت هایی از آب که معمولا کمترین اکسیژن حل شده را دارند بحرانی و خطرناک می شود.
سهم حیوانات اهلی در تولید زباله های متقاضی اکسیژن به اندازه 9/1 بیلیون نفر می باشد.
2- عوامل بیماری زا:
آب دارای پتانسیل حمل موجودات ریز بیماری زا که سلامتی و زندگی را به خطر می اندازند می باشد. میکربهای بیماری زا متناوبا در سراسر آب منتقل می شوند و می توانند باعث عفونت در ناحیه روده (تیفوئید، اسهال خونی، پاراتیفوئید، وبا) شوند و مسئولیت ایجاد بیماری فلج اطفال و یرقان را بر عهده دارند. از لحاظ تاریخی اولین دلیل برای کنترل آلودگی آب ها، جلوگیری از بیماری هایی است که مولد آنها در آب وجود دارد. عوامل ایجادکننده بیماری را نمی توان کنترل و سلامت کامل را تامین کرد.
روزانه بیلیون ها از موجودات توسط افراد دفع می شود. این ساکنین مدفوع انسان یک محیط زیست را با این شرایط در آبهای طبیعی پیدا نمی کنند تا تولید مثل کنند و به سرعت از بین می روند.
اهم بیماری هایی که توسط آبهای آلوده به انسان سرایت می کنند شامل:
الف: بیماری انگلی (لیپتوسپیرا ایکترو هموراژه) که به تب یا ویل معروف شده است.
ب: کرم ها، تخم کرم هایی مانند اسکاریس، تریکوسفال (کرم شلاقی) و کرم قلابدار ممکن است از طریق خاک و آب آلوده به آنها وارد بدن انسان شود و ایجاد بیماری نمایند.
ج: بیماری وبا
د: بیماری های ویروسی (آب در انتقال دو نوع ویروس پولیویروس و هپاتیت عفونی نقش موثری ایفا می کند).
3- مواد غذایی گیاهی:
مواد غذایی عامل محدود کننده مهمی در رشد همه گیاهان است. در کنار عوامل دیگر سرعت و فراوانی رشد گیاهان متناسب با مقدار ماده غذایی در دسترس است. مشخص شده که پانزده تا بیست عنصر برای رشد گیاهان سبز مورد نیاز است.
بیش از 70 درصد از ترکیبات فسفره در فاضلاب ها در اثر استفاده از شوینده های خانگی ایجاد می شود و باید اقدام کنترل کننده ای روی این مسئله انجام گیرد.
4- ترکیبات آلی سنتز شده:
تولید ترکیبات آلی شیمیایی بعد از جنگ جهانی دوم در دنیا به میزان قابل توجهی افزایش یافت. ترکیبات موجود شامل مواد سوختنی، پلاستیک ها، نرم کننده ها، فیبرها، الاستومرها، حلال ها، شوینده ها، رنگ ها، مواد ضد آفت، افزودنی های غذایی و داروها می باشند که از بین آن ها شوینده ها و مواد آفت کش از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
از آنجایی که استفاده از این ترکیبات شیمیایی به سرعت در حال توسعه است، عوامل مشخص نظیر ، انتشار، نابودی و میزان خطر باید مورد بررسی قرار گیرد.
5- نفت:
در سال 1859 اولین چاه نفت با استخراج موفقیت آمیز در پنسیلوانیا بهره برداری شد. در حال حاضر سالانه بیش از چند بیلیون بشکه نفت خام در دنیا مورد بهره برداری قرار می گیرد. تولید، توزیع و استفاده سالانه از یک چنین مقدار زیادی نفت باعث ایجاد پی آمدهای محیطی می شود.
6- مواد شیمیایی معدنی و کانی ها:
این گروه از آلوده کننده های آب شامل نمک های معدنی و اسیدهای معدنی و ترکیبات فلزی است. حضور این آلوده کننده ها در آب سه نتیجه عمومی شامل اسیدیته، شوری و سمی بودن آب را فراهم می آورد.
خاصیت اسیدی (اسید یته): با اهمیت ترین منابع برای افزایش دادن اسید یته شامل زهکشی معادن و باران اسیدی است.
شوری: شوری آب مشاهده غیر معمولی نمی باشد بلکه حدود 97 درصد از کل آب های جهان در اقیانوس ها و دریاها به صورت آب نمک هستند و 3 درصد باقیمانده آب شیرین نامیده می شود.
سمیت: خاصیت سمی تعدادی از ترکیبات معدنی خصوصا عناصر سنگین فلزی سال ها شناخته شده است. تعدادی از این ترکیبات که خواص مطلوبی دارند، مرتبا تولید می شوند. احتیاط لازم ، ضامن امنیت اشخاصی است که در امر تولید درگیرند.
سمی ترین این مواد در محیط زیست، شامل مواد حاوی جیوه ، سرب، کادمیوم، کروم و نیکل می باشند. این فلزات در بدن موجودات زنده جمع و به مدت زمان طولانی باقی می مانند و به عنوان مجموعه سم عمل می نمایند.
7- رسوبات:
رسوبات یکی از انواع آلودگی ها که به طور طبیعی در فرآیندهای فرسایشی به وجود می آیند. رسوبات در اثر این فرآیند ها موجب آلودگی گسترده آب های سطحی می شوند.
تاثیرات زیان آور رسوبات در آب عبارتند از:
الف:کانال های چشمه ها، بنادر و مخازن پر می شوند. کانال ها سرریز شده و عمق آن ها تغییر می کند و عمر مفید مخازن آب کم می شود.
ب: جانوران آبزی رانابود می کند. رسوبات ته نشین شده تعداد ماهی ها و جانوران صدف دار را کاهش می دهد و زیستگاه های آن ها را می پوشاند.
ج: نفوذ نور به درون آب را کاهش می دهد. کاهش نفوذ نور خورشید به داخل آب موجب کاهش فرآیند فتوسنتز توسط گیاهان می شود.
د: آب را تیره می کند. این موجب افزایش هزینه لازم برای تصفیه آب می شود.
8- مواد رادیو اکتیو ( پرتوزا)
بعضی از عناصر دارای هسته بسیار ناپایدارند که خود به خود به اجزاء کوچک تر تجزیه می شوند و انرژی تابشی زیادی تولید می کنند.
تشعشع این فرایندهای تجزیه ای مواد رادیو اکتیو بسیار خطرناک و حتی مرگ آور است.
خطرناک ترین هسته های رادیو اکتیو، هسته های رادیو اکتیو با نیمه عمر متوسط هستند. عناصر رادیو اکتیو (پرتوزا) در هنگام تجزیه هسته های خود، اشعه های آلفا، بتا پخش پوزیترون نوترون و اشعه گاما ساطع می نمایند.
9- گرما
گرما معمولا از نظر بیشتر مردم، یک آلوده کننده و حداقل به عنوان یک عامل فاسد کننده شیمیایی نیست، گرچه افزایش دمای آب بدن سبب تاثیرات زیانباری به بزرگی بسیاری آلوده کننده های شیمیایی می شود.
سرعت هر واکنش شیمیایی، شامل تنفس آبزیان و اکسایش تقریبا با افزایش دما به ازاء هر 10c دو برابر می شود. در آب های آلوده شده حرارتی، ماهی ها به علت افزایش سرعت تنفس به اکسیژن بیشتری نیاز دارند. تهدید بیشتر به زندگی آبزیان از طریق کلرینه کردن آب های سرد برای استفاده می باشد. این کار برای جلوگیری از رشد باکتری ها انجام می شود. کلر به روی موجودات زنده محیط تاثیر می گذارد. کلر، موجودات زنده میکروسکوپی را که بعضی از زنجیره های غذایی اهمیت دارند از بین می برد.